Project Description

Λειτουργικά Αντικείμενα

ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΙΤΑΝΕΙΑΣ

40 x 35 εκ.
Επιχρυσωμένος άργυρος
19ος αιώνας

Ο μετάλλινος χυτός σταυρός έχει τρίλοβες τις κεραίες και συμφυή κωνοειδή υποδοχή προκειμένου να τοποθετείται σε κοντάρι όταν περιφέρεται στις λιτανείες1. Στην μία όψη κοσμείται στο κέντρο με τον Χριστό Εσταυρωμένο, νεκρό επάνω στο σταυρό, μόνο με το περίζωμα. Στις τέσσερις κεραίες στα άκρα ιστορούνται ισάριθμες σκηνές από το Θείο Πάθος, η Προσευχή στη Γεσθημανή, η Κρίση του Πιλάτου, η Αποκαθήλωση και ο Επιτάφιος Θρήνος. Αντίστοιχα, στην πίσω όψη στο κέντρο εικονίζεται ο Θεός Πατήρ πλαισιωμένος με σύμβολα που παραπέμπουν στο Θείο Πάθος, τον πετεινό, την κλίμακα και τον κίονα, ενώ στα άκρα των κεραιών εικονίζονται η Προδοσία, η Μαστίγωση, ο Εμπαιγμός και η Ανάσταση δυτικού τύπου.

Το αδρό σχέδιο, η συνοπτική απόδοση των σκηνών, η διακοσμητική διάθεση και η φυσιοκρατική απόδοση κάποιων επιμέρους στοιχείων, όπως οι ανατομικές λεπτομέρειες του γυμνού Χριστού, η προσπάθεια απόδοσης της υφής του ξύλου στο σταυρό και οι στρατιωτικές στολές, μας παραπέμπουν σε εργαστήριο μεταλλοτεχνίας του 19ου αιώνα.

Α. Κατσελάκη

1Anthivola. Malvorlagen für sakrale Kunst, κατάλογος έκθεσης, Athen 2007, σ. 108-109 (Α. Κatselaki).

Σταυρός λιτανείας.

Επιχρυσωμένος άργυρος. 19ος αι.

40 x 35 εκ.

(αριθ.δωρεάς 131)

Α.Katselaki-M.Nanou, Anthivola. Malvorlagen für sakrale Kunst, Staatliche Museen zu Berlin, Pergamon-Museum, Exhibition Catalogue (German edition), Athens 2007,
αριθ. κατ. M-MS/S.3, σελ.108.