Δείτε το βιβλίο

ΕΙΚΟΝΑ ΔΙΖΩΝΗ: ΔΕΗΣΗ ΚΑΙ ΤΡΕΙΣ ΑΓΙΟΙ
42 x 33,5 x 2,5 εκ.
Δημήτριος Ζούκης, 7 Ιουνίου 1781

Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη
Συλλογή Βελιμέζη, δωρεά οικογενειών Μαργαρίτη και Μακρή
ΑΡΙΘ. ΔΩΡ. 67

Η εικόνα χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη. Επάνω, στο κέντρο, ο Χριστός κρατεί ανοιχτό ευαγγέλιο και ευλογεί με το δεξί. Στα πλάγια η Παναγία και ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος με τα χέρια σταυρωμένα εμπρός στο στήθος σε στάση δέησης. Και οι τρεις μορφές παριστάνονται έως τους μηρούς, μπροστά από επιφάνεια ρόδινη και βαθυγάλαζο ουρανό με άσπρα σύννεφα, όπου οι επιγραφές: ΜΗΤΗΡ ΘΕΟΥ, ΙΗΣΟΥC Ο ΧΡΙCΤΟC, ο πολυέλεος, Ο ΑΓΙΟC ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟC.  Στο ευαγγέλιο η επιγραφή: ΤΑΥΤΑ / ΕΝΤΕΛΛΟ/ΜΑΙ ΥΜ/ΙΝ ΙΝΑ / ΑΓΑΠΑ/ ΤΕ ΑΛΛΗ/ΛΟΥC ΕΙ / Ο ΚΟΣΜΟC / ΥΜΑC ΜΙ/ΣΕΙ, ΓΙΝΩ/CΚΕΤΕ ΟΤΙ / ΕΜΕ ΠΡΩ. Στην κάτω ζώνη τρεις άγιοι έως τα γόνατα, επάνω σε όμοιου τύπου κάμπο με γαλανό ουρανό και σύννεφα. Από αριστερά προς τα δεξιά ο άγιος Νικόλαος, ο άγιος Αθανάσιος και η αγία Ιουλίττα, που κρατεί στην αγκαλιά της το μικρό άγιο Κήρυκο. Χαμηλά, μεταξύ του αγίου Αθανασίου και της αγίας Ιουλίττας, με κόκκινα μικρά γράμματα η επιγραφή: χείρ δημητρίου ζούκη ἀπό καλαρρύτες, 1781, ίουνίου ζ’.
Η εικόνα μας έχει μεγάλη ομοιότητα με μια ανυπόγραφη εικόνα που βρίσκεται στο Μuseo Civico του Λιβόρνο, του 1792¹. Συναντούμε ανάλογη εικονογράφηση με την Παναγία και μορφές αγίων, την ίδια διακοσμητική διάθεση και, ακόμη, όμοιου τύπου συννεφάκια με αγγέλους.
Ο Δημήτριος Ζούκης είναι γνωστός ζωγράφος από τους Καλαρρύτες της Ηπείρου. Έργα του χρονολογημένα σημειώνονται από το 1774 έως το 1808. Ζωγράφισε τοιχογραφίες στα Μετέωρα και στην Καλαμπάκα το 1782 και το 1784, καθώς και εικόνες στα Μετέωρα, στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία². Ο ζωγράφος ανήκει στην ιδιαίτερη τοπική σχολή των ζωγράφων που κατάγονται από το Καπέσοβο, το Ληνοτόπι και τους Καλαρρύτες, και εργάζεται στις περιοχές της βόρειας και της κεντρικής Ελλάδας. Η εικόνα του χαρακτηρίζεται από την καλή τεχνική, το προσεγμένο σχέδιο, τα πλούσια χρώματα, καθώς και την απλοϊκή απόδοση παραδοσιακών προτύπων με τρόπο που προσεγγίζει τη ζωντάνια της λαϊκής τέχνης³.

Ν. Χατζηδάκη

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ  Η εικόνα διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση, με λίγες φθορές χαμηλά, κοντά στο πλαίσιο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  Χατζηδάκης, 1987, σ. 296-297.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1.Dell’Agata, 1978, αρ. 40, σ. 98.
2. Χατζηδάκης, 1987, σ. 296-297.
3. Βλ. σχετικά Χατζηδάκης, 1987, σ. 109-113.