Διαπρεπής βυζαντινολόγος, που διακρίθηκε και τιμήθηκε από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρακολούθησε τις παραδόσεις του Gabriel Millet στην École Pratique des Hautes Études στο Παρίσι, όπου βρισκόταν με υποτροφία του Αντώνη Μπενάκη για σπουδές ισλαμικής τέχνης (1935-1939). Διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη (1941- 1973). Από το 1943 έως τη σύνταξή του (1975) υπήρξε διακεκριμένο μέλος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας (Υπουργείο Πολιτιμού), ως Έφορος και Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων, από δε το 1960 ως Διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών. Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1980), όπου ίδρυσε το Κέντρο Ερεύνης για τη Μελέτη της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης. Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας της Βιέννης και του Βελιγραδίου, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου των Βρυξελλών και του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενικός Γραμματέας της «Διεθνούς Ενώσεως Βυζαντινών Σπουδών» (1976-1998) και Πρόεδρος της «Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρίας» (1979-1998).

Ενέτεινε δραστικά το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για τη μελέτη των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων και οι επιστημονικές δημοσιεύσεις του για τη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή τέχνη άνοιξαν νέους δρόμους στην έρευνα. Ειδικότερα, μεγάλη είναι η συμβολή των μελετών του για την κρητική ζωγραφική και τα πρώιμα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco), οι οποίες αποκαλύπτοντας νέα στοιχεία για τη σημασία της τέχνης αυτής της περιόδου, έθεσαν τα θεμέλια για τη νεότερη έρευνα.

Ζωγράφος και συντηρητής έργων τέχνης από τη Ζάκυνθο, από τη φημισμένη οικογένεια καλλιτεχνών Πελεκάση και ο τελευταίος που υιοθέτησε την τυπική επτανησιακή τεχνοτροπία. Επιμελητής ιδιωτικών και δημόσιων Συλλογών (Συλλογή Λόρδου Kitchener, Συλλογή Λοβέρδου, Συλλογή Σταθάτου, Συλλογή Βελιμέζη, Συλλογή του Μουσείου της Ζακύνθου κ.ά.). Στα θρησκευτικά του έργα επαναπροσδιόρισε τις αρχές της βυζαντινής εικονογραφίας, επηρεαζόμενος συγχρόνως από τη δυτική τέχνη.

Φωτογράφος. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και, στη συνέχεια, στην Αθήνα δημιούργησε στούντιο, που απέκτησε παγκόσμια φήμη. Ξένες αρχαιολογικές σχολές στην Ελλάδα (Γαλλική, Ελβετική, Γερμανική, Βρετανική και Αμερικάνικη) του ανέθεσαν ειδικές φωτογραφήσεις των ερευνητικών και ανασκαφικών τους έργων. Τα μεγάλα μουσεία και οι σημαντικοί συλλέκτες του μεσοπολέμου του ανέθεσαν επίσης τη φωτογράφηση έργων από τις Συλλογές τους, όπως το Μουσείο Μπενάκη, η Συλλογή Βελιμέζη, η Συλλογή Σταθάτου κ.ά. Σημαντικές φωτογραφίες του έχουν δημοσιευθεί σε εκδόσεις διεθνών οίκων και πανεπιστημίων.